Hãy hình dung điện thoại của bạn reo lên, một tin nhắn gửi tới từ… thượng đế với nội dung nói rõ ngày giờ cái chết của bạn. Bạn tưởng đó là một trò đùa nhưng trên mạng người ta bàn tán xôn xao. Có vẻ ai cũng nhận được tin nhắn ấy, thậm chí cô phát thanh viên trên thời sự cũng háo hức khoe còn 50 năm nữa để sống.

Điều lạ hơn là nhiều người khẳng định tính chính xác của tin nhắn. Trên báo có bà cô đang uống nước mía thì nhận được tin còn sống 1 phút nữa, bà ta cười nắc nẻ và đúng 1 phút sau bị sặc mà chết. Trên Youtube có anh chàng còn 69 năm sống, anh ta tự quay cảnh mình nhảy từ máy bay xuống bằng di động, kết quả là rơi trúng một cái máy bay khác và chỉ bị gãy tay, còn cái Oppo để selfie thì lìa đời.

Khi người ta biết trước cái chết của họ

Nếu như có một trải nghiệm có thể đảo lộn mọi kế hoạch và thay đổi cả thế giới, đó có lẽ là khi người ta biết trước cái chết của mình. Những người mải mê công việc chắc sẽ bắt đầu làm việc khác ý nghĩa hơn, những ai suốt ngày ngồi trong bốn bức tường chắc sẽ… vượt ngục, những ai suốt ngày dán mặt vào Smartphone chắc vẫn… tiếp tục lướt Facebook để xem người khác làm gì.

Ý tưởng tin nhắn từ thượng đế bên trên có lẽ chỉ có trong phim viễn tưởng (có phim đó đấy), song thực tế đã có rất nhiều người đã thay đổi mạnh mẽ sau khi nhận được tin về cái chết của mình từ bác sĩ. Con người là vậy, dù biết sớm muộn ai cũng chết nhưng chỉ khi biết chắc ngày giờ, có lẽ họ mới bắt đầu làm những điều thực sự cần phải làm.

Do đâu mà cái chết có sức mạnh như vậy?

Cái chết có khả năng thay đổi nhận thức mạnh mẽ con người ta, có lẽ vì một niềm tin: Chết là hết. Khi đã tới đường cùng rồi, thường sự tự tin sẽ tăng lên đột biến, con người ta sẵn sàng buông bỏ những nỗi sợ thường ngày, để làm những việc cần làm. Do đó, niềm tin chết là hết cũng có ích lợi riêng.

Mặt khác, nhiều quan niệm cho rằng cái chết không phải là hết, mà chỉ là bắt đầu một hành trình nào đó. Và cuộc sống của bạn hiện tại là đang chuẩn bị hành lý để cuộc hành trình đó. Quan niệm này cũng có lợi ích riêng của nó, người ta sẽ chăm chỉ làm những việc tốt lành, để hi vọng có tấm “thẻ xanh” lên thiên đàng.

Cũng có những niềm tin được dùng để an ủi mọi người khi có người thân mới ra đi. Cũng có những cuốn sách nói rằng không có cái chết song tất cả vẫn còn là bí hiểm.

Cái chết liệu có phải là chấm hết?

Nói chung các quan niệm về cái chết rất khó kiểm chứng, người ta có thể “sống thử”, song đâu phải ai cũng dám “chết thử”? Trừ Zombie ra thì đâu phải người chết nào cũng bật nắp quan tài ngồi dậy, kể lại những gì xảy ra, rồi sau đó chết tiếp? Do đó cái chết liệu có phải là chấm hết, vẫn đang là một dấu hỏi lớn cho nhân loại.

Cứ cho là bạn đã có câu trả lời đi, trí tò mò của bạn có thể được thỏa mãn, song bạn vẫn phải sống tiếp. Và nếu bạn không có câu trả lời, thì bạn vẫn phải sống tiếp. Đằng nào cũng phải sống tiếp, vậy thì cũng không nên quá lo nghĩ về cái chết, mà chỉ cần một số hiểu biết nhất định, để có thể sống một cách tốt hơn là đủ.

Có thể mang theo được gì cùng cái chết?

Trong lịch sử, có không ít người dùng vàng bạc châu báu để lấp mộ với hi vọng có thể xài chúng ở thế giới bên kia, nhưng mà ai cho? Ra nước ngoài, bạn phải đổi tiền đô để dùng. Tương tự, cũng phải có ngoại tệ tương ứng ở thế giới bên kia. Mà thử hỏi, có ngân hàng nào dám khẳng định trái phiếu của họ được diêm vương chấp thuận?

Tuy nhiên, tiền bạc và của cải vẫn có ý nghĩa riêng của nó. Chúng là phương tiện giúp chúng ta thực hiện một sứ mệnh nào đó của mình trong đời này, hoặc đơn giản là để lại và giúp con cháu thực hiện sứ mệnh của chúng nó. Nói chung là khi cận kề cái chết, những thứ vật chất người ta tích lũy cả đời sẽ không mang theo được.

Nếu một thứ có thể mang theo cùng cái chết…

Nếu có thứ đó, đầu tiên chắc chắn nó không thuộc về thế giới vật chất, mà thuộc về thế giới tinh thần. Nó phải là một thứ gì đó nằm ở bên trong chúng ta. Hơn nữa, luật thiên nhiên là mọi thứ phải phát triển, phải mở rộng, nên thứ ấy phải luôn thay đổi, phải luôn phát triển kể từ lúc chúng ta sinh ra. Vậy thứ đó có thể là gì?

Dùng phương pháp loại trừ, có thể thấy rằng đó là những phẩm chất mà chúng ta đã rèn luyện được cho tâm hồn mình. Đó là sự bình an, mạnh mẽ. Đó là lòng bao dung, độ lượng… đó là tất cả những gì khiến chúng ta ngày càng trở nên một con người thánh thiện. Đó là những tài sản vô giá và có thể tiêu xài được ở bất cứ thế giới nào.

Chết thì ai cũng sẽ chết rồi, nên vấn đề chỉ là sống sao mà thôi. Bạn có thể tham khảo cuốn sách nói về Cách sống đã được dịch ra hơn 8 thứ tiếng này xem sao nhé.

Với những người muốn cái chết tới sớm?

Dù rất rất ít, nhưng tôi từng nhận được email của một vài người chia sẻ họ đang bế tắc, chán đời, không giải quyết được vấn đề của mình và… muốn chết cho xong. Thật đáng buồn, vì họ không biết một sự thật rằng cái chết không phải là cách xóa sổ mọi vấn đề, mà thậm chí còn tạo ra nhiều vấn đề hơn là họ nghĩ.

Đầu tiên, những người thân thuộc còn sống sẽ vẫn phải giải quyết hậu quả do họ tạo ra. Và quan trọng hơn cả là với tâm trạng đau khổ đó, có lẽ sẽ chẳng có gì hạnh phúc hơn ở kiếp sau (nếu có). Nếu cái chết có thể giải quyết mọi vấn đề, có lẽ người ta đã không được sinh ra nhiều như thế.

Suy nghĩ cho cái chết ngay từ bây giờ

Có thể bạn nghĩ chúng ta còn trẻ, việc bàn luận về cái chết có vẻ bi quan. Song thực tế, cái chết sớm hay muộn cũng sẽ tới, và sẽ không báo trước. Nhiều người tới khi nhắm mắt xuôi tay, mới chợt nhớ ra mình còn việc gì đó quan trọng phải làm. Và tất nhiên, lúc đó dù có bỏ tiền tỉ cũng đâu thể mua thêm được phút giây nào?

Một bài thơ ngẫu hứng do tôi sáng tác sau khi đọc xong bài thơ Sống, cũng như cuốn sách Hành trình về phương đông rất hay (tôi đã đọc đi đọc lại nó rất nhiều lần)

Có thể chúng ta sẽ không có đủ thời gian để làm tất cả mọi thứ, nhưng chúng ta luôn có đủ cho những thứ quan trọng nhất. Tại sao phải đợi tới lúc thượng đế nhắn tin báo trước cái chết, chúng ta mới bắt đầu làm những việc có ý nghĩa. Sao không làm sớm hơn, để rồi khi nhận tin nhắn từ thượng đế, ta có thể thong thả reply, “Cám ơn, mọi thứ quan trọng tôi làm hết rồi, ra đi lúc nào chẳng được.”