Kỹ Năng Giải Quyết Vấn Đề Hay Nghệ Thuật Đập Đá Bậc Cao...

Tương tự với thói quen thứ hai. Khi bạn sợ hãi, không dám đối diện, luôn cố gắng tránh vấn đề, thì vấn đề sẽ mãi ở đó, ăn bám cảm xúc của bạn, và ngày càng lớn hơn, cho tới khi đè bẹp bạn mới thôi. Còn thói quen thứ ba, đổ lỗi hoặc nhường cho ai đó giải quyết, bản chất cũng là một dạng tránh né. Nếu bạn nhờ, và lần sau lại gặp vấn đề đó mà không có ai bên cạnh, thì làm sao?

Kỹ năng giải quyết vấn đề tốt nhất dành cho mọi vấn đề là gì?

Tôi có một người thầy đáng kính, Frederic Labarthe, một bậc thầy với kỹ năng giải quyết vấn đề đáng nể. Thầy từng nói một điều khiến tôi nhớ mãi từ thời sinh viên cho tới tận bây giờ, “99% mọi vấn đề đều không tồn tại.” Sau này tôi bổ sung thêm vế sau, “1% còn lại nếu có thì hãy mỉm cười. Vì bạn phải rất may mắn mới bắt gặp sinh vật quý hiếm này!”

Mới nghe thì thật là vô lý, 99% mọi vấn đề đều không tồn tại ư? Song thử ngẫm lại mà xem, đã bao lần người thân của bạn lo nghĩ về một điều gì đó, bạn động viên họ, và sau ấy mọi thứ đều tốt đẹp? Có bao lần bạn từng lo lắng về điều gì đó đã xảy ra, song cuối cùng nó lại có một ý nghĩa tích cực nào đó, và chẳng còn là vấn đề. Nói chung là mọi vấn đề rất ít khi tồi tệ như chúng ta nghĩ.

Tất nhiên, thầy cũng bật mí cho tôi biết một kỹ năng giải quyết vấn đề rất thú vị:

Cách tốt nhất để không phải đập đá mỏi nhừ… là đừng đập nữa. Cách tốt nhất để giải quyết vấn đề là đừng coi nó là vấn đề.

Hãy tin rằng, mọi “vấn đề”, mọi thứ xảy ra “không như mong muốn”, đều chỉ là những tình huống do cuộc sống tạo ra. Chúng ở đó là để giúp ta trưởng thành thông qua việc ra quyết định.

Bí mật của thầy là bạn hãy luyện tập thói quen nhìn nhận mọi vấn đề đều là những tình huống. Khi gặp bất cứ vấn đề nào, điều đầu tiên trong đầu bật ra phải là “Đây là một tình huống, và mình sẽ có những lựa chọn nào?” Khi làm vậy, bạn bắt đầu tách ra khỏi vấn đề, những cảm xúc bức bối hay lo lắng sẽ không làm phiền bạn nữa, bạn sẽ dần lấy lại sức mạnh làm chủ tình hình, sức mạnh của lựa chọn.

Hả? Kỹ năng giải quyết đơn giản vậy sao. Đổi vấn đề thành… tình huống. Vậy thì “giải quyết” tình huống thế nào?

Tin tôi đi, nếu bạn luyện được thói quen tin rằng mọi vấn đề, dù đau đầu đến mấy cũng chỉ là những tình huống, bạn sẽ luôn nhẹ đầu. Vì đã là tình huống, thì sẽ luôn có lựa chọn, luôn có lối thoát. Cách làm này không chỉ giúp bạn luôn tư duy tích cực, tập trung vào giải pháp, mà còn đơn giản hóa cách giải quyết vấn đề:

Không có vấn đề, chỉ có tình huống.
Không có “giải quyết”, chỉ có lựa chọn!

Khi cởi mởi, bạn sẽ thấy tìm ra các lựa chọn không khó. Bởi vì có gần 8 tỉ người trên thế giới, nên chắc chắn sẽ có hàng trăm triệu người gặp tình huống giống tương tự bạn, và cũng sẽ hàng triệu người có những lựa chọn thông minh cho tình huống ấy. Hãy sử dụng kỹ năng tìm kiếm thông tin, học hỏi, rồi bạn sẽ thấy viên đá mình đang gặp, cũng không cứng như mình tưởng.

Thật ra, trong kỹ năng giải quyết vấn đề, có một nơi mà mọi người bị mắc kẹt ở đó rất lâu. Đó là lúc ra quyết định. Thường thì sẽ khó mà có một lựa chọn hoàn hảo, nên khi cần nhắc giữa các lựa chọn, hầu hết mọi người sẽ đắn đo. Đến lúc này, thì chúng ta cần tới sự kì diệu của những câu hỏi. Dưới đây là 2 anh chàng ngự lâm quân của tôi, 2 câu hỏi giúp bạn ra quyết định hiệu quả.

Kỹ năng giải quyết vấn đề: 2 câu hỏi kết liễu băn khoăn!

2 câu hỏi này sẽ giúp bạn so sánh một cách khá toàn diện và khách quan giữa các lựa chọn. Tùy kinh nghiệm của bạn đối với một tình huống, mà bạn có thể tự trả lời hoặc xin tư vấn từ những người bạn tin tưởng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng, cho dù mọi người có khuyên bạn điều gì đi nữa thì bạn vẫn là chủ nhân cuộc đời mình, bạn phải là người ra quyết định.

Chú ý: Áp dụng sau khi bạn đã có một danh sách các lựa chọn cho tình huống mình gặp phải nhé.

Kỹ năng giải quyết vấn đề với câu hỏi #1 – CÓ ÍCH KHÔNG?

Thông thường khi gặp một vấn đề, người ta sẽ bị vấn đề đó lôi cuốn, và tạo ra những cảm giác khó chịu, càng khiến họ tập trung vào vấn đề nhiều hơn. Khi bạn coi được vấn đề là tình huống, bạn sẽ tách ra được cảm xúc đó, để dễ dàng nhìn thấy mục tiêu ban đầu. Lúc ấy, hãy sử dụng cái đầu để phân tích các lựa chọn.

Suy cho cùng, con người là sinh vật của lợi ích. Việc gì có ích cho mục tiêu thì làm, đó là điều hợp lý. Nên lúc này, bạn hỏi cái đầu. Hãy dùng logic phân tích xem lựa chọn đó có đem lại một giá trị tốt đẹp (về cả tinh thần lẫn vật chất) cho bản thân bạn và người khác hay không? Có phục vụ một mục tiêu tốt đẹp nào không? Bạn cũng nên tham khảo thêm ý kiến của mọi người.

Thông thường các lựa chọn tốt sẽ là lựa chọn phục vụ cho một mục tiêu nào đó, mang lại nhiều lợi ích nhất: Cho bạn, và cho mọi người. Song nếu có những lựa chọn mang lại lợi ích cho bản thân, và cho tập thể, thì cá nhân tôi sẽ chọn tập thể, vì giá tị tạo ra sẽ trường tồn. Khi bạn có một vài nguyên tắc như vậy, thì việc đưa ra lựa chọn cũng dễ dàng hơn phải không nào?

Kỹ năng giải quyết vấn đề với câu hỏi #2 – CÓ THÍCH KHÔNG?

Sau khi hỏi cái đầu, hãy dùng trái tim. Lựa chọn này có khiến bạn cảm thấy thích thú không? Có truyền cảm hứng cho bạn không? Nhiều người bảo là nên “lắng nghe theo tiếng nói trái tim”. Cũng tốt, song quá trừu tượng! Kinh nghiệm của tôi là để biết được cảm xúc từ trái tim, bạn hãy tập trung vào cảm nhận các cảm giác trên cơ thể. Vì chúng có mối liên hệ chặt chẽ với cảm xúc bên trong của bạn.

Hãy hình dung tới thời điểm mà bạn đã thực hiện xong lựa chọn này, trái tim bạn cảm giác xốn xang, có đập nhanh hơn? Toàn thân bạn có cảm giác gì đó rung lên, hay tê tê, cảm giác đó thoải mái, dễ chịu, hay là khó chịu? Hãy so sánh những cảm giác trên cơ thể khi bạn nghĩ về các lựa chọn. Mỗi khi có một lựa chọn đúng, tôi thường thấy cơ thể mình có những rung động rất dễ chịu, vi tế.